KATKI MADDELERİNDE “ÖLÜMCÜL” TEHLİKE

GIDA KATKI MADDESİ NE DEMEK??

–        Tek başına besleyici değeri olan veya olmayan,

–        Tek başına gıda olarak tüketilmeyen,

–        Seçilen teknoloji gereği olarak kullanılan,

–        Gıdaların üretilmesi,işlenmesi, hazırlanması, ambalajlanması taşınması,depolanması sırasında gıda maddesinin tat, koku, görünüş, yapı özelliklerini korumak,düzeltmek veya istenmeyen değişikliklere engel olmak amacı ile kullanılan maddelerdir.

GIDA KATKI MADDELERİ NERELERDE BULUNUR??

İşlenmiş gıdaların çoğunda daha çok da market raflarını dolduran ve kolay kolay bozulmayan gıdalarda, cipslerde, ketçaplarda, soslarda, boyalı şekerlerde, renkli toz içeceklerde, işlenmiş et ve süt ürünlerinde (salam,sosis,krema vb.) konserve ve turşularda,diyet içeceklerde,hazır çorba ve benzeri hazır gıdalarda.

GIDA KATKI MADDELERİNE KARŞI DAHA ÇOK KİMLER RİSK ALTINDADIR??

Çocuklar: Her tür sağlık sorunu çocuklarda daha çabuk ve daha ağır biçimde ortaya çıkar. Örneğin sigara içen kişide akciğer kanseri ve kronik bronşit yapar, ama çocuklar yanlarında içildiğinde bile zarar görürler. Aynı şekilde gıda katkı maddeleri de cips, boyalı  şeker, renkli toz içecek, kremalı bisküvi ve benzeri hazır besinleri çok tüketen çocukları, yetişkinlerden daha çabuk ve daha çok etkiler.

Örneğin; çocukların hiperaktif davranış bozukluğu için birçok gıda katkı maddesi suçlanmaktadır. Ayrıca gıda katkı maddelerinin kanser yapıcı etkilerine ve yol açtığı alerjik reaksiyonlara çocuklar daha duyarlıdır.

Alerjik bünyeli kişiler: Aspirin ve bazı ilaçlara duyarlı kişiler gıda karkı maddelerine karşı daha fazla risk altındadır.

GIDA KATKI MADDELERİ NE GİBİ SAĞLIK SORUNLARINA YOL AÇARLAR??

Gıda katkı maddeleri çok çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir. Bunlardan en önemli ikisi şunlardır:

Alerjik reaksiyonlar: Özellikle alerjik bünyeli kişilerde Aspirin duyarlılığı daha fazla olmak üzere birçok alerjik reaksiyon görülmekte, bunlar çoğu zaman tanımlanamamakta ve bazen öldürücü anaflaktik reaksiyonlara sebep olabilmektedir. Çocukluk çağındaki astım hastalığının günümüzde çok daha sık görülmesinden, çocukların giderek daha fazla gıda katkı maddeleri içeren hazır gıdalarla beslenmesi sorumlu olabilir.

Kanser: Kimi katkı maddelerinin kansere sebep olduğu bilinmektedir. Örneğin nitritler, nitratlar, siklamatlar,senset yellow ve amoranth gibi gıda boyaları BHA, soyum benzoat vb.

GIDA KATKI MADDELERİNİN ZARARLARINDAN KORUNMAK VE ÇOCUKLARIMIZI KORUMAK İÇİN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ??

Sağlığa zararlı olduğu kanıtlanmış ve birçok ülkede yasaklanmış gıda  katkı maddelerinin kullanımını engelleyecek , şüpheli olanları sınırlayacak alternatifler getirecek, ayrıca bu tür zararlı katkıların çok fazla kullanıldığı ürünlerin reklamını sınırlayacak yasal düzenlemelere ihtiyaç vardır. Ayrıca üretici firmalarada önemli sorumluluklar düşmektedir.Bazı gıda maddeleri alerjik bünye ve genetik özelliğe sahip kişlerde ve çocuklarda sorun yarattığı için işlenmiş veya hazır gıdaların etiketlerinde hangi katkıların kullanıldığı anlaşılır ve okunabilir şekilde yazmalıdır.  Paketlerin üzerinde bu maddelerin kimler üzerinde ne tür sağlık sorunları yaşayabileceği belirtilmelidir. Risk grubunda olanlar bu şekilde uyarılmış olacaktır.

Bizim de yapabileceğimiz çok şey var. Mümkün olduğu kadar doğal ve katkısız gıdalarla beslenmeye çalışmalıyız. Özellikle de çocuklarımızın boyalı şeker ve çikolataları, renkli toz,içecekleri, kremalı bisküvileri, cipsleri, ketçapları,salam, sosis gibi işlenmiş et ürünlerini, fast food ürünlerini çok fazla tüketmelerine izin vermemeliyiz.

Uzm.Dr.Kahraman ŞAHİN

Göğüs Hastalıkları Uzmanı